Kök hücre nedir? Kullanım alanları nelerdir?
Kök hücre çok hücreli organizmalar oluşturan, sınırsız bölünebilme yeteneğine sahip her türlü vücut hücresine dönüşebilen ve farklılaşma ile yeni görevler üstlenme imkanına sahip ana hücredir. Bu kök hücrelerin en önemli özelliği kendini yenileyebilmesidir.
Günümüzde çoğunlukla tıp alanında yapılan çalışmalardan biliriz. Peki bu araştırmalar kabaca ne üzerinedir?
Akla ilk gelen kan kanseri(lösemi) tedavisinde kullanılan bir tedavi yöntemi olarak biliyoruz. Sadece kanser tedavisinde değil diğer hematolojik kan hastalıklarının tedavilerinde de kullanılmaktadır örneğin;
Akdeniz anemisi, kanımızda kırmızı kan hücreleri içinde yer alan hemoglobin, dokular için gerekli olan oksijeni taşır. Hemoglobin yapımı genlerin kontrolü altındadır ve ailesel, genetik bir defekt sonucu hemoglobini oluşturan globin zincirlerinden birinin yapımında yetersizlik veya bozukluk oluşursa talasemi(Akdeniz anemisi) ortaya çıkar. Akdeniz anemisine sahip hastalar belirli aralıklarla kan almak zorundadır. Aldıkları kan ile bu eksiklikler giderilmeye çalışılır. Bunu ömür boyu yapmaları gerekir. Kök hücrelerin varlığında kan hücreleri üretemeyen vücuda verilen kök hücreler hastalarda umut olmaya başladı.
Kök hücreler sadece kan değil dokularda da kullanılmaktadır. Hücreler bölünüp sayısı arttıkça dokuları oluşturur. Kök hücrelerde dokuları onarmak için kullanılmaktadır. Örneğin;
Kalp hastalarında kalp krizi geçirdikten sonra nekroza uğrayan kas dokularının etrafına yani tam ölü ile canlı doku sınırına uygulanan kök hücreler zamanla nekroza uğrayan bölge sınırında kök hücreler bölünerek onarmaya başlar. Bu kök hücreler hastayı açmadan iğne yardımıyla doku etrafına verilebilmekte.
Başka bir örnek verme gerekirse estetik cerrahide ciddi yanıklardan sonra dokuları hatta kıkırdak yapıları bile onarmak için kullanılıyor. Yeni teknolojinin de yardımı ile bioprinter makineleri ile basılmış olan kulak, burun kıkırdakları hastalara uygun birebir uyan modeller basılır bu modeller hastanın cildinin altına yerleştirildikten sonra kök hücreler verilerek o bölgelerde çoğalıp uyum sağlamaları beklenir sonuçlar çoğunlukla pozitif olmaktaymış.
Gelecekte bu kök hücrelerin kullanımı ve uygulama alanlarının artacağı ve yeni çalışmalar ile hastalara daha çok umut olmaya devam edileceği görülüyor. Siz de bilgi veya fikirlerinizi aşağıdaki yorumlardan belirtebilirsiniz..
