Aphrodisias – Modern Türkiye’de bir Roma şehri
Aydın ili, Karacasu ilçesi, Geyre Mahallesi sınırları içinde yer alan Aphrodisias Antik Kenti, Menderes (Meander) Irmağı’nın bir kolu olan Dandalaz (Morsynus) Çayı’nın oluşturduğu bereketli vadide, denizden yaklaşık 600 metre yükseklikte bir plato üzerinde yer almaktadır. Tarih boyunca, içinde bulunduğu nehir havzasının doğal özelliklerinden beslenen kentin Antik Dönem’deki en büyük zenginlik kaynağını ise kentin kuzeyinde, Babadağ eteklerinde yer alan mermer ocakları sağlamıştır.
Aphrodisias, antik Karya’daki antik kenti olan Aphrodite ve mermer heykeltraşları ile ün salmış antik Karya’da, Roma dönemine ait oldukça korunmuş bir şehirdir. 20. yüzyıl başlarından bu yana bilimsel keşiflere konu olmuştur. New York Üniversitesi, 1961’den bu yana, 1995’ten bu yana Oxford Üniversitesi işbirliğiyle Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın himayesinde kazılar yaptı.
1987 yılında UNESCO’nun Dünya Kültür Miras listesine girmiş olan Aphrodisias kenti, 2004 senesinde de uzmanlardan oluşan jüri tarafından en iyi on antik kent listesine girmiştir
Aphrodisias’ın arkeolojik alanı , 9 Temmuz 2017’de Kraków’da düzenlenen 41. Dünya Mirası Komitesi oturumunda UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne yazılmıştır .
1-Unesco resmi sitesi 2-Unesco resmi site
Şehir adını aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit’ten aldı. Aphrodisias ismi aslen M.Ö. 2. yılında kullanılmıştır. Şehir daha önce başka bir çok isimle anıldı İsimler şunlardı:
Geyre
Afrodisyas
Ninoi
Megapolis
Kayra
Lelegonpolis
bir çok bölümden oluşan bu antik kent yüz yılar boyunca kendisini korumayı başarmış yerli., yabancı turistlerin ilgi odağı olmayı başarmıştır.Dikkat çeken bir kaç bölümü şöylerdir.
Afrodit Tapınağı
Afrodit tapınağının Aphrodisias antik kentinin en önemli yapısı olduğu açıkça söylenir . Tapınağın ön inşaatı, antik çağda gerçekleşti. Vatandaşların Medler ve Babilliler tarafından yıkılmasının ardından, Nineveh kentinden Asurlular, Asur’un sevgi ve güzellik tanrıçası İştar’ın kültünü yan bölgeye getirdi. Asur kralı Ninos ve karısı Semiramis’in tarifleri, yer alan bir kabartma kazısı sırasında ortaya çıkmıştır.
tetrapylon(kapı)
Tapınağın doğusunda ve kuzey-güney caddesinde yer alan bu anıtsal kapının, AC ikinci yüzyıla tarihlendiği söylenebilir. Korint düzeninde inşa edilmiş olan bu yapı, tetra anlamına gelir: dört, pilon: Hellenes dilinde kapı. Bu adı var, çünkü dört tarafta dört sütundan oluşuyor. Tam olarak bir işlevi olduğunu söylemek zor. Tapınağın giriş binasının ekseninde değildir. Ancak, tapınağa ulaşan tören alayının tapınağa gitmek için burada toplandığını söyleyebiliriz. Genel anlamda, bu yapılar mutlaklarını göstermek isteyen Aphrodisias’tan mimar ve heykeltıraşların eserleridir.
Odeon ve Piskopos Sarayı
Konferans salonu, konser salonu ve tiyatrodan farklı olarak Odeon, devleti iyi bir şekilde koruyan bir yapıdır. MS 2. yüzyılda inşa edilen yapı, tapınağın güneyinde yer almaktadır. Tapınağın güneyinde yer alan bu yapı 1962 yılında tesadüfen keşfedildi. Yarım daire şeklinde olan bu yapı 2. yüzyılda oluşturulmuş ve 4. yüzyıl depreminde en üst sıra yıkılmıştır. Kırık fay hatları nedeniyle kış orkestrasına kışları su ile doldurulmuştur. Zemin kaplamaları olarak, opus-sectile ve mavi ve beyaz mermerler zarar görmemesi için depoya taşındı. Orkestranın ve tiyatronun bir bölümü mozaiklerle süslenmiştir ve heykeller müzenin koruması altındadır
Aphrodisias Müzesi
Aphrodisias kazılarında bulunan eserlerin, 1979’da açılan Aphrodisias Müzesi’nde sergilendiği açıkça görülmüştür. Eserlerin çoğunluğu heykellerden oluşmaktadır. M.Ö. 1. yüzyıl ve AC 5. yüzyıl arasında çok nitelikli çalışan bir heykel okulu olduğu iyi bilinmektedir. Mermer, mermer ocaklarının bir kilometre kuzeyindeki şehirlerden getirildi.
Antik Tiyatro
1960’lı yılların başında tiyatroda kalmaya karar veren Prof. Dr. Erim’in en önemli sorunu, tiyatroda bulunan Geyre köyünün evleriydi. İlk olarak, eski evlerin sakinleri, New Geyre köyündeki yeni evlere taşındı. Kazıya 1966 yılında başlandı. İki bölümden oluşan tezgahın alt kısmı (alt kavea) ve sahne binasının zemin katı bozulmadan ele geçirildi. Kazı sonucu, tarih öncesi ve tarihin yaşı ile ilgili ve tiyatro tarafından koruma altına alınan birçok heykel, kabartma ve değerli sanat eseri bulunmuştur. Ayrıca, yapım aşamasında birçok heykel bulunmuştur.
stadyum
Aphrodisias Stadyumu, kentin en iyi korunmuş ve en görkemli eserlerinin yanı sıra, Ege bölgesindeki en iyi korunmuş antik stadyumdur. Şehrin kuzeyinde bulunan stadyum, dünyanın en önemli antik yapılarından biridir. Stadyum 262 metre uzunluğunda ve 50 metre genişliğinde ve 30.000 seyirci alabilen koltukları var. Elips planı, tüm izleyicilerin faaliyetlerini rahatça izliyordu. Genellikle stadyumlar ağırlıklı olarak spor etkinlikleri için kullanılmıştır. Ayrıca, gerektiğinde, popüler oy yarışmalarında kullanıldı. Stadyum, Roma döneminde birçok atletizm yarışması ve festivaline sahne oldu. Bu yarışmalar, Yunanistan’ın ve Küçük Asya’daki Olimpiyat Pythian’ın oyununun bir örneğindeydi. Ayrıca Yunanistan’da aynı oyuna verilen isimleri aldılar.
DİĞER BÖLÜMLERİ
Gaudin Çeşmesi
Güney Agora
Hadrian Hamamı
Heykel Atölyesi
Izgara Plan
Kuzey Agora
Mezarlıklar
Sebasteion
Sivil Bazilika
Şehir Surları
Taş Ocakları
Tiyatro Hamamı
Bu eski çağlardan kalma antik kente tarihin en gelişmiş şehirlerinden biridir.
