Örneğin doğada kamp yaparken akıllı cihazlarınızı nasıl şarj edeceğinizi düşünmenize gerek kalmayacak yüzeyinde solar paneller olan sırt çantaları geliştiriliyor.

Uydulardan evlerin enerji ihtiyacına kadar dünya artık güneşten besleniyor. Güneş enerjisi toplayan ve depolayan batarya, pil ve paneller ev hayatından iş hayatına, bireyselden sanayiye kadar her yerde dünyanın enerji sistemini değiştiriyor.

Üstelik solar enerji sistemleri düşük maliyet, kesintisiz enerji ve düşük maliyet gibi birçok fayda sağlıyor. Solar enerji ve solar teknolojinin bugünü, gelişimi ve geleceği ile ilgili detaylarla devam edelim.

Solar Enerji Nedir? Faydaları Nelerdir?

Geleceğin enerji sistemi olan solar enerji nedir? Güneş ışınlarının toplanarak elektrik enerjisine dönüştürülmesine solar enerji denir. Güneş enerji sistemi olarak da ifade edilir.

Peki enerji kaynağı olarak neden güneş son yıllarda bu kadar tercih ediliyor? Ortalama bir hesapla güneşin dünyaya 1 saat içerisinde ulaşan enerjisiyle tüm dünyanın bir yıllık enerji ihtiyacı karşılanabiliyor. Yani güneş, dünya için tükenmeyen ve en bol enerji üretim kaynağı olarak ilk sırada yer alıyor.

Artan nüfus, giderek kalabalıklaşan dünya, gelişen sanayi ve teknolojiler ile elektrik enerjisine olan ihtiyaç günden güne artıyor. Hali hazırda kullanılan fosil yakıtlar yetersiz ve hızla tükeniyor. Üstelik ekosistemi olumsuz etkiliyor.

Güneş enerjisi yani solar enerji ise üretiminde doğayı kirletmez ve su israfı yoktur. Temiz, hızlı, kendi başına yeterli ve çevreci bir enerji üretim sistemidir.

Tüm bu özelliklerin yanı sıra solar enerji maliyet olarak da gerek işletmeler açısından gerek bireysel kullanım da avantaj sağlar. Üstelik eviniz için bir yandan ihtiyacınız olan elektriği üretirken diğer yandan fazla enerjiyi satarak gelir de elde edebilirsiniz. Yazının ilerleyen bölümlerinde bu konunun detaylarını bulabilirsiniz.

Enerji üretiminde özgürleşmek ülkelerin ekonomik gelişimi açısından da önemlidir. Yenilenebilir bir enerji kaynağı olan güneşten elde edilen elektrik dışa bağımlılığı ortadan kaldıracağı için ulusal alanda da fayda sağlar.

Solar Güneş Panelleri Nasıl Çalışır?

Solar güneş panelleri solar hücrelerden oluşur. Solar hücreleri akü gibi de düşünebilirsiniz. Silisyum malzemeden üretilen solar hücreler biri negatif biri pozitif iki tabaka şeklindedir. Solar hücrelerin bir araya gelmesiyle solar paneller, panellerin bir araya gelmesiyle de solar enerji sistemi oluşur.

Güneş enerjisi bu panellerde doğru akıma çevrilir ve bir dönüştürücü sistemiyle evlerimizde kullanılan alternatif akıma evrilir. Bu süreç son derece hızlı ve kesintisiz bir şekilde gerçekleşir.  Ne kadar enerji elde edeceğiniz kullandığınız panel sayısı ile doğru orantılıdır.

Solar Çatı Sistemleri ile Elektriğinizi Kendiniz Üretin

Solar panellerin evler için en yaygın kullanım şekli çatı sistemleridir. İngiltere, Amerika, Çin ve pek çok Avrupa ülkesinde solar çatı sistemleri yaygın olarak kullanılmakta. Ülkemiz dünya genelinde ilk 15 içerisinde yer alıyor olsa da devlet teşviki ile giderek çok daha fazla kullanımı olacağını söyleyebiliriz.

Evler için düzenlenen mevzuatta kullanım fazlasını elektrik şirketlerine satabiliyor olmanız en önemli avantajlardan biri. Bunun için çatı sisteminizi kurduktan sonra çift yönlü sayaç kullanmanız gerekiyor. Çift yönlü sayaç hem fazla enerjinizi otomatik olarak bağlı olduğunuz elektrik şebekesine aktarıyor ve toplamda aktardığınız kadar bedeli şebekeniz size ödüyor.

Çift yönlü sayacın bir başka avantajı ise olası bir arıza veya güneşin yetersiz olduğu zamanlarda yeterince enerji üretiminiz yoksa devreye şebeke elektriği giriyor. Böylece her koşulda kesintisiz bir enerjinin konforunu yaşıyorsunuz.

Solar çatı sistemleri için ülkemizde birçok profesyonel firma mevcut. Kurulumu kolay ve tüm prosedürler firmalar tarafından gerçekleştiriliyor. Öncelikle ölçümleriniz yapılıyor ve ihtiyacınıza göre panel sayısı belirleniyor.

Panellerin montajında ise güneşten en iyi şekilde faydalanılacak açılar önemli oluyor. İlk etapta yatırım maliyeti olsa da artık fatura ödeme derdiniz olmuyor ve üste para dahi kazanabiliyorsunuz.

Solar Enerji Sistemi ile Yeni İş İmkanları

Güneş enerjisi, kurumsal ya da bireysel enerji ihtiyaçlarını karşılamak dışında aynı zamanda girişimciler için iyi bir yatırımdır. Hızlı bir sistem olması ve yatırım maliyetlerinin kısa sürede geri dönüş sağlaması sebebiyle güneş enerjisi santrali kurmak gelecekteki potansiyeli açısından da iyi bir iş modeli olarak görülebilir. Örneğin boşta bir araziniz varsa bu sistem ile arazinizi paraya çevirebilirsiniz.

Üretimin haricinde solar sistemleri bir hizmet olarak sunan bir şirket modeli de solar enerjinin yarattığı yeni iş alanlarından biridir. Güneş santralleri, solar paneller ve solar sistem kurulum şirketleri aynı zamanda istihdam açısından da avantaj sunar.

Çağımız teknoloji çağı. Bu durum solar enerji sistemlerinde de yazılım ve yapay zeka uygulamalarını da beraberinde getiriyor. Ayrıca solar sistemlerin hayatımızın bir parçası teknolojik akıllı cihazlarımız için de kullanımı yakın gelecekte gerçek olacağa benziyor. Yani solar enerji yakın gelecekte solar teknolojiyi gündeme getiriyor. O halde solar dünyanın bugünü ve yarınıyla devam edelim.

Solar Enerjinin Bugünü

Solar enerjinin bugün aktif olarak kullanıldığı alanlar;

• Tüm binalarda kullanılan solar çatı sistemleri
• Tarım alanlarında özellikle don olayına karşı koruyucu görev gören ve güneş enerjisini ısı enerjisine dönüştüren solar paneller
• Güneş pilleri ile çalışan kol saatleri ve hesap makineleri
• Bahçe ve park aydınlatmaları, trafik lambaları ve sokak lambaları solar enerji ile çalışır.
• Elon Musk’ın Starlink uydularında da kullanılan ve uyduların enerjisini sağlayan güneş panelleri
• Yemek pişirmek için güneş enerjisinden faydalanılan güneş ocakları
• Elektrikli otomobiller için geliştirilen güneş bataryaları

Solar Teknoloji ile Gelecek

Solar teknolojinin bugün hali hazırda ön çalışmaları yapılan ve geleceğin en öne çıkan adımlarından biri solar şarj sistemleri. Solar şarj sistemleri için en önemli yatırımlardan biri de geleceğin otomobilleri olan elektrikli otomobiller için geliştiriliyor.

En çarpıcı örneklerinden biri Toyota Prius PHEV. Testleri yapılan aracın tavan, kaput ve bagaj kapağında solar paneller bulunuyor. Bu sayede elektrikli otomobillerin hem performans olarak hem de kesintisiz enerji olarak daha cazip hale gelmesi planlanıyor.

Akıllı telefon ve tabletler için güneş enerjisi ile çalışan usb cihazlar hali hazırda az çok bulunuyor. Ancak gelecekte direk kendi kendini şarj edebilen solar bataryalar telefon ve tabletlerde kullanılabilecek. Yine örnekleri bulunan solar panelli çantalar ile şarj aletlerinizi doldurmak için elektrik aramanıza gerek kalmayacak. İhtiyacınız olan tek şey biraz güneş olacak.

Güneş enerjisinin depolanması için geliştirilen bataryalar artık jeneratörlerin yerini alacak. Üstelik depolama sisteminde kullanılan yazılımlar ile depolamanın en verimli şekilde yapılması ve kullanılması akıllı teknolojiler ile çok daha verimli hale gelecek.

Çevreci, hızlı, pratik, ekonomik ve yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak güneşin teknoloji ile buluşmasıyla gelecekte bizi solar enerji dolu bir dünya bekliyor.

Çin dünyanın en büyük güneş panelleri tarlalarına sahip olduğu gibi, teknolojisiyle de dünya çapında enerji politikalarını etkileyecek bir ülke. Peki bu dev projeler ne kadar verimli?

Çin’in kuzeyindeki Datong bölgesi üzerinde uçarken aşağıda iki dev panda görürsünüz, binlerce güneş panelinden oluşan.Bir kilometrekarelik bir alanı kaplayan ve 100 megavat enerji üreten bu tarla Çin standartlarına göre hiç de büyük sayılmaz.130 milyon kilowatt enerji kapasitesi ile Çin dünyanın en büyük güneş enerjisi üreticisi konumunda. Bu kapasite ile tüm İngiltere’nin elektrik ihtiyacı defalarca kez karşılanabilir.

Dev projeler

Dünyanın en büyük güneş enerjisi tarlası 1500 megawatt kapasitesi ile Tengger Çölü’nde. Tibet Platosu’ndaki Longyangxia Barajı yanında kurulu tarlanın kapasitesi ise 850 megawatt.

Peki milyonlarca dolara mal olan bu dev projeler işe yarıyor mu, Çin’in yeşil enerji hedefleri bakımından tuttuğu yer nedir?

Dünyadaki güneş panellerinin yüzde 60’ı Çin’de üretiliyor.

Çin dünyanın en büyük güneş paneli üreticisi ülke konumunda. Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) verilerine göre dünyadaki panellerin yüzde 60’ından fazlası Çin’de üretiliyor. Güneş paneli talebinin yüksek olması hükümetin ekonomik çıkarlarına yarıyor.

Ülkede elektrik üretiminin üçte ikisi hala kömüre dayalı iken, yenilenebilir enerji kaynaklarının artması olumlu bir gelişme olarak görülüyor.

UEA’ya göre, güneş enerjisi bakımından Çin 2020 hedeflerine üç yıl erken ulaşmış durumda.

Bazıları, Çin’in egemenliğini reddeden otonom Tibet bölgesinde bu yatırımların yoğunlaştırılmasına dikkat çekiyor.

Buralardaki güneş panellerinin kullanım amaçlarından biri de donmuş toprakları ısıtarak ağaçların yetişmesine uygun hale getirmek ve böylece bu alanları Çinli yerleşimcilere cazip kılmak.

Ancak böylesine ıssız bölgelerde dev güneş panelleri kurmanın da sorunları yok değil. Zira “Hu Hattı” olarak anılan ve Çin’in kuzey doğusundan güney batısına uzanarak ülkeyi iki eşit parçaya bölen çapraz çizginin doğusunda toplam nüfusun yüzde 94’ü yaşıyor.

Kapasite kullanım sorunu

Oysa rüzgar ve güneş enerjisi projelerinin dağılımı tam tersi yoğunlukta. Yani ona en çok ihtiyaç duyan büyük kentlerden uzakta. Bu ise yapılan dev yatırımların ancak küçük bir kısmından yararlanılmasına neden oluyor.

Çin’deki Elektrik Kurumu verilerine göre, 2018’in ilk yarısında güneş panellerinin kapasite kullanım faktörü sadece yüzde 14,7 oldu.

Bunda hava şartları gibi kontrol dışı etkenler rol oynayabilirken Çin’de esas sorun, enerji üretim yeri ile kullanım noktası arasında uzun mesafeler kat eden iletim hatlarında meydana gelen kayıplar.

Bir diğer sorun da kamu finansmanındaki kesintilerden kaynaklanıyor. Dev güneş panelleri projelerine yapılan devlet desteğinde kesintiye gidildi. Devlet idaresi altında olan yenilenebilir enerji fonu 15 milyar dolar açık verdi. Bu durum, yeni güneş paneli tarlalarında geçen yıla göre yüzde 30’luk daralmaya neden oldu.

Bunun üzerine şehirlerde çatılara güneş panelleri kurma girişimlerinde artış gözleniyor.

Fakat uzmanlar Çin’in dev güneş panelleri projelerinin sonuna gelinmediğini, gerek ülke içinde gerekse başka ülkelerde bunların inşasına devam edileceğine dikkat çekiyor.

Bunların çoğu Hindistan’da ve tamamlandığında en büyük güneş enerjisi parkı unvanını alması bekleniyor. Mısır’da 37 km karelik bir alanı kaplayan Benban projesinin de Çin ile bağlantılı olduğu biliniyor. Fiji ve Kanada’da başka projeler de var.

Ayrıca üç-beş yıl içinde güneş enerjisinin devlet desteğine ihtiyaç duymayacak kadar ucuzlaması ve daha çok yatırımcıyı çekerek daha da yaygınlaşması bekleniyor.

Panel atıkları

Peki güneş paneli atıkları gelecekte nasıl bir sorun olabilir? Panellerin ömrü 30 yıl kadar. Ondan sonra parçalanmaları gerekiyor. Bunları yeniden dönüşüm amaçlı kullanması zor; zira sülfürik asit gibi zararlı kimyasallar içeriyor.

2040 yılından itibaren Çin’de panel atığı patlaması bekleniyor ve bu sorunla nasıl başa çıkılacağına dair net bir plan yok ortada.

Bu atık sorunu elbette nükleer atık kategorisinde değil. Ancak güneş enerjisini “yeşil” teknoloji olarak adlandırmak için bu sorunun ortadan kaldırılması gerekiyor.

Kaynak : bbc.com