{"id":10230,"date":"2021-01-02T22:28:28","date_gmt":"2021-01-02T19:28:28","guid":{"rendered":"https:\/\/www.kampuskod.com\/?p=10230"},"modified":"2021-01-03T00:26:37","modified_gmt":"2021-01-02T21:26:37","slug":"open-source-acik-kaynak-kod-nedir","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/www.kampuskod.com\/yazilim\/open-source-acik-kaynak-kod-nedir\/","title":{"rendered":"Open Source \u201cA\u00e7\u0131k Kaynak\u201d Kod Nedir?"},"content":{"rendered":"\n

Dilimizde a\u00e7\u0131k kaynak anlam\u0131na gelen open source<\/strong> yaz\u0131l\u0131m d\u00fcnyas\u0131nda \u00f6nemli bir yere sahiptir. Teknoloji ve internetin getirdi\u011fi k\u00fcreselle\u015fme ile ileti\u015fim ve payla\u015f\u0131m\u0131n\u0131n d\u00fcnya genelinde g\u00fc\u00e7l\u00fc bir a\u011f olu\u015fturmas\u0131 ile open source code<\/strong> yani a\u00e7\u0131k kaynak kod i\u00e7erikli yaz\u0131l\u0131m teknolojileri ve i\u015fletim sistemleri \u00e7ok daha cazip hale gelmi\u015ftir. <\/p>\n\n\n\n

En temel tan\u0131m\u0131yla open source<\/span> yani a\u00e7\u0131k kaynak kod nedir dedi\u011fimizde bir yaz\u0131l\u0131m teknolojisinin kaynak kod yap\u0131s\u0131n\u0131n herkes taraf\u0131ndan g\u00f6r\u00fcl\u00fcp, geli\u015ftirilip, kullan\u0131lmas\u0131 ve hatta da\u011f\u0131t\u0131lmas\u0131 anlam\u0131na gelir. Ortaya konulan yaz\u0131l\u0131ma ait kaynak kodlar \u00fczerinde d\u00fcnya genelinde herkes hem kullanmak hem de geli\u015ftirmek i\u00e7in katk\u0131 sa\u011flayabilir. Bu durumun hem as\u0131l \u00fcreticiye hem kullan\u0131c\u0131ya hem de geli\u015ftiriciye pek \u00e7ok faydas\u0131 vard\u0131r. \u015eimdi bu kavram\u0131 biraz daha a\u00e7al\u0131m ve yaz\u0131n\u0131n ilerleyen b\u00f6l\u00fcmlerinde \u00f6rneklerle devam edelim.<\/p>\n\n\n\n

Open Source \u201cA\u00e7\u0131k Kaynak\u201d Kod Ne \u0130\u015fe Yarar?<\/h2>\n\n\n\n
Asl\u0131nda bu kavram\u0131n otomotiv ve ila\u00e7 sanayi gibi farkl\u0131 sekt\u00f6rlerde de zaman zaman uyguland\u0131\u011f\u0131 \u00f6rnekler mevcut. Open source nedir<\/strong> sorusuna, bir nevi bir projeyi yard\u0131mla\u015fma ve dayan\u0131\u015fmayla daha geni\u015f bir ekiple etkin bir \u015fekilde sonuca ula\u015ft\u0131rmak i\u00e7in sekt\u00f6rel olarak g\u00fc\u00e7 birli\u011fi yapmak \u015feklinde cevaplayabiliriz. A\u00e7\u0131k kaynak kod temelinde tam da bu i\u015fe yarar. Kaynak kodunun herkesle payla\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131k kaynak kodlu yaz\u0131l\u0131m teknolojileri \u00fcretilen teknolojinin geni\u015f kitlelerce denenmesi, uygulamadaki hatalar\u0131n\u0131n d\u00fczeltilmesi, kullan\u0131ma ba\u011fl\u0131 olarak geli\u015ftirilmesi ve h\u0131zla de\u011fi\u015fen yaz\u0131l\u0131m teknolojilerine zamandan kazanarak adapte olabilmesini sa\u011flar.<\/p>\n\n\n\n
$\"open$
A\u00e7\u0131k kaynak kodlu yaz\u0131l\u0131mlar g\u00fcn\u00fcm\u00fcz d\u00fcnyas\u0131nda \u00f6nemli bir \u00fcretim modeli haline gelmi\u015f durumda.<\/figcaption><\/figure><\/div>\n\n\n\n
Bilgi i\u015flem teknolojilerinin emekleme d\u00f6nemlerinden itibaren yaz\u0131l\u0131m geli\u015ftirici ve programc\u0131lar \u00fcrettikleri yaz\u0131l\u0131mlarla ilgili kod bilgilerini birbirleriyle payla\u015fm\u0131\u015flar ve a\u00e7\u0131k kaynak kod kavram\u0131 zaman i\u00e7erisinde \u015fekillenerek geli\u015fmi\u015ftir. \u00d6zellikle 2000’li y\u0131llardan itibaren ise a\u00e7\u0131k kaynak kodlu yaz\u0131l\u0131m<\/strong> bir \u00fcretim modeli haline d\u00f6n\u00fc\u015fm\u00fc\u015f, bu durumda yaz\u0131l\u0131m d\u00fcnyas\u0131nda bir sekt\u00f6r haline gelmi\u015ftir. Bu detaylara ge\u00e7meden \u00f6nce ge\u00e7mi\u015ften g\u00fcn\u00fcm\u00fcze a\u00e7\u0131k kaynak kodlu yaz\u0131l\u0131m teknolojilerinden \u00f6rnekler verelim.<\/p>\n\n\n\n
A\u00e7\u0131k Kaynak Kodlu Yaz\u0131l\u0131m Teknolojileri \u00d6rnekleri<\/h3>\n\n\n\n
Php a\u00e7\u0131k kaynak kod<\/strong> ile yap\u0131lan bir \u00e7al\u0131\u015fman\u0131n nas\u0131l bir de\u011fi\u015fim g\u00f6sterdi\u011finin en g\u00fczel \u00f6rneklerinden biridir. 1990\u2019l\u0131 y\u0131llarda Rasmus Lerdorf taraf\u0131ndan Perl dilinde ki\u015fisel web sitesinin ana sayfas\u0131nda daha \u00e7ok ziyaret\u00e7i takibi yapmak i\u00e7in geli\u015ftirilmi\u015f olan Php bug\u00fcn d\u00fcnyan\u0131n en pop\u00fcler programlama dillerinden biri haline gelmi\u015ftir. <\/p>\n\n\n\n
Lerdorf\u2019un ki\u015fisel web sayfas\u0131 i\u00e7in basit\u00e7e tasarlay\u0131p a\u00e7\u0131k kaynak olarak payla\u015ft\u0131\u011f\u0131 Php bug\u00fcn Facebook, Twitter, Google ve WordPress gibi pop\u00fcler mecralarda kullan\u0131l\u0131r. A\u00e7\u0131k kaynak yaz\u0131l\u0131mlar i\u015fletim sistemleri, programlama dilleri<\/a>, video oyunlar\u0131, grafik tasar\u0131m, \u015firketler i\u00e7in \u00f6zel yaz\u0131l\u0131mlar, m\u00fc\u015fteri ili\u015fkileri y\u00f6netimi ve web sunucu gibi hemen hemen her alanda kullan\u0131l\u0131r. Di\u011fer \u00f6rneklerden baz\u0131lar\u0131 \u015fu \u015fekildedir;<\/p>\n\n\n\n
WordPress \u0130\u00e7erik Y\u00f6netim Sistemi (CMS)<\/li>
Linux \u0130\u015fletim sistemi<\/li>
Python Programlama dili<\/li>
Mozilla Firefox \u0130nternet taray\u0131c\u0131s\u0131<\/li>
GIMP Foto\u011fraf D\u00fczenleme arac\u0131<\/li>
VLC Media Player Multimedya oynat\u0131c\u0131<\/li>
Blender Grafik ve animasyon<\/li>
GNU Programlama dilleri i\u00e7in derleyici koleksiyonu<\/li>
Wesnoth Sava\u015f\u0131 Video oyunu<\/li>
Ripple Blockchain yaz\u0131l\u0131m<\/li>
Trello Proje y\u00f6netim yaz\u0131l\u0131m\u0131<\/li>
Apache Web sunucu<\/li>
Freshworks M\u00fc\u015fteri \u0130li\u015fkileri Y\u00f6netimi (CRM)<\/li><\/ul>\n\n\n\n
A\u00e7\u0131k Kaynak Yaz\u0131l\u0131mlar\u0131n (Open Source Software) Avantajlar\u0131<\/h3>\n\n\n\n
A\u00e7\u0131k kaynak kod geli\u015ftirmeyi bir ekip \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131<\/span> olarak d\u00fc\u015f\u00fcnebiliriz. En temel avantaj\u0131n\u0131 bir \u00f6rnek \u00fczerinden a\u00e7\u0131klarsak, bir web sayfas\u0131 tasarlad\u0131\u011f\u0131m\u0131z\u0131 d\u00fc\u015f\u00fcnelim. Bu sayfan\u0131n grafik olarak tasarlanmas\u0131ndan frontend ve backend a\u015famalar\u0131na kadar her \u015feyi tek bir ki\u015finin yapmas\u0131 hem s\u00fcre olarak hem ortaya \u00e7\u0131kan i\u015f olarak ne kadar verimli olabilir? <\/p>\n\n\n\n
Yaz\u0131l\u0131m teknolojilerinin bug\u00fcn geldi\u011fi noktada a\u00e7\u0131k kaynak kodlu sistemlerin d\u00fcnya genelinde geli\u015fim ve uygulama s\u00fcre\u00e7lerinin g\u00f6n\u00fcll\u00fc dev bir tak\u0131m \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na olanak tan\u0131d\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6yleyebiliriz. Open Source Software (OSS) projeyi \u00fcreten, kullanan ve geli\u015ftirenler a\u00e7\u0131s\u0131ndan farkl\u0131 avantajlar sa\u011flar.<\/p>\n\n\n\n
A\u00e7\u0131k kaynak kodlu yaz\u0131l\u0131m teknolojileri maliyet a\u00e7\u0131s\u0131ndan ekonomiktir. Lisans, pazarlama ve da\u011f\u0131t\u0131m a\u00e7\u0131s\u0131ndan d\u00fc\u015f\u00fck maliyetlidir.<\/li>
Kullan\u0131m a\u00e7\u0131s\u0131ndan esnektir. Farkl\u0131 ama\u00e7lar i\u00e7in geli\u015ftirilerek \u00f6zelle\u015ftirilebilir.<\/li>
Hata ay\u0131klama s\u00fcre\u00e7leri \u00e7ok daha h\u0131zl\u0131d\u0131r. Kalitesi iyile\u015ftirilebilir. Bu sebeple g\u00fcvenlidir.<\/li>
S\u00fcre k\u0131s\u0131tlamas\u0131 yoktur.<\/li>
\u00c7\u00f6z\u00fcm odakl\u0131 de\u011fi\u015ftirilebilmesi sebebiyle inovatiftir.<\/li>
Bir yaz\u0131l\u0131mdan pek \u00e7ok farkl\u0131 yaz\u0131l\u0131m \u00fcretilebilir. \u00c7ok y\u00f6nl\u00fcd\u00fcr.<\/li>
Programc\u0131 ve yaz\u0131l\u0131m geli\u015ftiriciler a\u00e7\u0131s\u0131ndan iyi bir \u00e7al\u0131\u015fma alan\u0131d\u0131r.<\/li>
Destek gereken durumlarda tek bir yere ba\u011fl\u0131 kalmazs\u0131n\u0131z.<\/li>
Her zaman g\u00fcnceldir.<\/li>
\u0130\u015fbirli\u011fi ve ekip \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na te\u015fvik eder.<\/li><\/ul>\n\n\n\n
A\u00e7\u0131k Kaynak Kod Yaz\u0131l\u0131mlar\u0131n S\u0131n\u0131rlar\u0131<\/h2>\n\n\n\n
A\u00e7\u0131k kaynak kod yaz\u0131l\u0131m geli\u015ftirmede baz\u0131 s\u0131n\u0131rlar lisanslar ile \u00e7izilir. Bunun sebebi yaz\u0131l\u0131mda yap\u0131lacak de\u011fi\u015fimlerin ve iyile\u015ftirmelerin belirli bir d\u00fczen dahilinde olmas\u0131d\u0131r. Yani lisans yaz\u0131l\u0131m\u0131 ilk \u00fcreten ve kullanarak geli\u015ftirenler aras\u0131nda bir nevi bir s\u00f6zle\u015fme ve sorumluluk payla\u015fma anlam\u0131na gelir. Yakla\u015f\u0131k 200 kadar farkl\u0131 a\u00e7\u0131k kaynak lisans t\u00fcr\u00fc bulunsa da en s\u0131k kullan\u0131lan 5 farkl\u0131 modelden bahsedebiliriz.<\/p>\n\n\n\n
Bir yaz\u0131l\u0131m geli\u015ftirici olarak herhangi bir a\u00e7\u0131k kaynak kodlu teknoloji kullanmadan \u00f6nce ba\u011fl\u0131 oldu\u011fu lisans\u0131n ko\u015fullar\u0131n\u0131 dikkatle incelemek faydal\u0131 olacakt\u0131r. Lisansta mevcut yaz\u0131l\u0131m\u0131 nas\u0131l kullanabilece\u011finiz, de\u011fi\u015ftirebilece\u011finiz, yay\u0131nlanmas\u0131 ve da\u011f\u0131t\u0131m\u0131 ile ilgili \u015fartlar belirtilir. MIT, GNU, Apache, BDL ve CDLL a\u00e7\u0131k kaynakl\u0131 kod lisanslar\u0131n\u0131n ba\u015fl\u0131calar\u0131d\u0131r.<\/p>\n\n\n\n
Open Source \u201cA\u00e7\u0131k Kaynak\u201d Yaz\u0131l\u0131m\u0131n Gelece\u011fi<\/h3>\n\n\n\n
$\"open$
A\u00e7\u0131k kaynakl\u0131 yaz\u0131l\u0131mlar teknolojinin geli\u015fimine b\u00fcy\u00fck oranda katk\u0131 sa\u011fl\u0131yor. <\/figcaption><\/figure><\/div>\n\n\n\n
G\u00fcn\u00fcm\u00fczde mobil d\u00fcnyadan ev aletlerine, sosyal hayat\u0131m\u0131zdan i\u015f ya\u015fant\u0131s\u0131na, e\u011fitim, sa\u011fl\u0131k ve end\u00fcstriden ya\u015fam modellerine kadar art\u0131k her yerde yaz\u0131l\u0131m teknolojilerini g\u00f6r\u00fcyoruz. Bug\u00fcnden temelleri at\u0131lan bir yaz\u0131l\u0131m mimarisi \u00fczerine \u015fekillenen gelecekte a\u00e7\u0131k kaynak kodlu yaz\u0131l\u0131m teknolojileri ise yukar\u0131da bahsetti\u011fim h\u0131zl\u0131 ve kaliteli \u00e7al\u0131\u015fma sonucu giderek artan bir modele d\u00f6n\u00fc\u015f\u00fcyor. Bu durum kullan\u0131c\u0131lar a\u00e7\u0131s\u0131ndan oldu\u011fu kadar geli\u015ftiriciler i\u00e7in de hem f\u0131rsat anlam\u0131nda hem de \u00e7ok daha fazla yarat\u0131c\u0131 bir \u00e7al\u0131\u015fma ortam\u0131 olu\u015fturuyor. Yaz\u0131l\u0131m geli\u015ftirici topluluklar her alanda teknolojinin ilerlemesi ve geli\u015fimine katk\u0131 ve y\u00f6n veren bir \u00f6nem d\u00fczeyine sahip. Siz de kariyerinizde bu tip topluluklarla yol alabilir hatta kendi projelerinizi a\u00e7\u0131k kaynak kod modeliyle sunarak sistemin i\u015fleyi\u015fi ile ilgili i\u015fin ilk \u00fcreten taraf\u0131nda da yer alabilirsiniz.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Dilimizde a\u00e7\u0131k kaynak anlam\u0131na gelen open source yaz\u0131l\u0131m d\u00fcnyas\u0131nda \u00f6nemli bir yere sahiptir. Teknoloji ve internetin getirdi\u011fi k\u00fcreselle\u015fme ile ileti\u015fim ve payla\u015f\u0131m\u0131n\u0131n d\u00fcnya genelinde g\u00fc\u00e7l\u00fc bir a\u011f olu\u015fturmas\u0131 ile open source code yani a\u00e7\u0131k kaynak kod i\u00e7erikli yaz\u0131l\u0131m teknolojileri ve i\u015fletim sistemleri \u00e7ok daha cazip hale gelmi\u015ftir. En temel tan\u0131m\u0131yla open source yani a\u00e7\u0131k kaynak […]<\/p>\n","protected":false},"author":498,"featured_media":10231,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"tdm_status":"","tdm_grid_status":""},"categories":[24],"tags":[5269,5267,5268,5270],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10230"}],"collection":[{"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/498"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=10230"}],"version-history":[{"count":5,"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10230\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":10249,"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/10230\/revisions\/10249"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/10231"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=10230"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=10230"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/www.kampuskod.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=10230"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}