Yıllardır ticaretin e hali üzerine baştan yazılan kurallar ile işler tam rayına oturmuşken hızına yetişilemeyen teknoloji bu kez de a-ticaret modelini karşımıza çıkardı. A-ticareti e-ticaretten ayıran en önemli nokta ise sınırlarının sadece internet ortamında sınırlı kalmaması.

Her zaman daha hızlı, daha kolay ve daha ulaşılabilir olmak üzerine çalışan teknolojinin ticaret dünyasına kattığı yenilikler ile gelen bu modelin aslında ilk uygulamalarına online alışveriş sitelerinde rastlıyoruz. Yazının ilerleyen bölümlerinde bu örnekleri bulabilirsiniz. Ancak bu mininal değişimler tek başına a-ticareti tanımlamak için yeterli değil. Çünkü sınır tanımayan teknolojik gelişmeler ticareti sanal ortam dışında da yepyeni bir sisteme doğru götürüyor.

Nesnelerin interneti, arttırılmış gerçeklik, sanal asistanlar, yapay zeka, yüz tanıma sistemleri ve otomasyon gibi teknolojiler entegre edildiğinde bizi nasıl bir dünya bekliyor?

A-Ticaret Nedir?

Online dünya alışverişte gece gündüz istediğimiz zaman diliminde oturduğumuz yerden herhangi bir ürün veya hizmete kolayca ulaşabilme kolaylığı sağlamıştı. Üstelik sadece dilediğimiz zamanda değil en uygun fiyatla da ihtiyaçlarımızı telefon, tablet ve bilgisayarlarımızdan internet üzerinden karşılayabilmenin konforunu yaşadık.

Şimdi ise online ticaret bu kolaylık ve konforu daha üst seviyelere taşıyarak e-ticaretten a-ticarete geçiyor. Peki tam olarak a-ticaret nedir? Otonom ticaret olarak da tanımlanan a-ticaret tüm ticari işlemleri dijital platformda yapay zeka ve akıllı sistemlerle çok daha hızlı ve basit hale getiren yeni nesil ticaret modeline deniyor.

Bu model sadece tüketici açısından değil işletmeler açısından da kolaylık sağlıyor. Ticaretin yeni şekli alışverişten lojistiğe, işletmeler arası işlemlerden tüketici beklentilerine kadar baştan sona satın alma alışkanlıklarını değiştiriyor.

Günümüzde En Çarpıcı A-Ticaret Örnekleri

Dünya çapında markalar ve büyük alışveriş siteleri kendilerini son iki yılda a-commerce veya a-ticaret uygulamalarına göre şekillendirmeye başladı bile. Hem tüketici hem firmalar açısından büyük bir dönüşüm olan en çarpıcı a-ticaret örnekleri ise şöyle:

Kozmetik: Marka olarak en bilindik uygulamalardan bir tanesi Loreal. Watsons ile yapılan işbirliğiyle birçok kozmetik ürününü sanal ortamda deneyerek alma şansını size sunuyor. Mobil cihazınızdan yükleyeceğiniz bir özçekim fotoğrafınız ile cildinizdeki sorunlar tespit edilip size cilt analizinize uygun ürünler öneriliyor.

Gülümse ödüyorum: Yine tüketici odaklı yepyeni bir ödeme sistemi. Bugünün temassız ödeme sistemlerinin yeni nesil bir versiyonu gülümseyerek ödeme. Yüz tanıma teknolojisinin ödeme sistemine adapte edilmesiyle ortaya çıkan model Çin merkezli e-ticaret platformu Alibaba’nın online ödeme platformu Alipay üzerinden uygulanıyor.

Yani artık dijital platformda ya da post cihazı ile ödeme için şifre veya karta ihtiyaç yok. Bankanızın sisteminde yüz taraması ile bilgileriniz kaydediliyor. Post cihazları yüz tanıma teknolojisine entegre ediliyor. Sonuç bir gülümseme ile her yerden alışveriş yapabiliyorsunuz.

Kişiselleştirilmiş online alışveriş:  A-ticaret kavramına hizmet eden mobil uygulamalar da hayatımıza girmeye başlıyor. Amazon Dash ile alışveriş listesi hazırlamak, düzenlemek, tüm siparişlerinizi tek dokunuş veya sesli komutla yönetmek mümkün. Alışveriş listenizi hazırlarken ürünleri sadece tarayarak kaydetmeniz ya da sesli komutla söylemeniz yeterli. Örneğin buzdolabınızdaki tüm ürünleri taratabilir ve azalanların otomatik olarak alınması komutunu verebilirsiniz.

Dahası Amazon Dash çöp kutusu ile de entegre edildiğinde tüketilen ürünleri buradan tespit ederek sizin yerinize sipariş verebiliyor. Bu sistemin evler için uygulanan gelişmiş örneği ise Toyota Woven City projesinde hayat buluyor.

Dolap işletim sistemi: Gardırobunuzu telefondan yönetin. Finery uygulamasıyla dolabınızı telefonunuza aktarın. Marka ve renk gibi otomatik olarak sınıflandırılan ürünler üzerinden farklı bir alışveriş deneyiminin keyfine varın. Satın alma geçmişinize dair verilerle birlikte sonrasını uygulamaya bırakın. Dolabınızda ne var ne yok, neye ihtiyacınız varsa size uygun kıyafet önerilerine kulak verin.

Yakın Geleceğin A-Ticaret Teknolojisi

Hali hazırda her geçen gün a-ticaret hayatımıza biraz daha dahil olurken ortalama birkaç yıl içerisinde bizi çok daha büyük değişimler bekliyor. Değişen hava durumuna göre dolabınızdaki kıyafetlerden size hoş kombinler oluşturan asistanlar geliyor. Üstelik sadece bununla da sınırlı değil. Vücudunuzdaki kilo ve kas değişimlerini takip ederek size yeni kıyafet önerileri de bu asistanların marifetleri arasında.

Akıllı raf sistemleri Amazon Dash’ın bir devamı niteliğinde. Akıllı bir tartıya sahip olan bu raflar azalan malzemeleri otomatik olarak sipariş verebiliyor. Bu raflar akın gelecekte kırtasiye ürünlerinden gıdaya kadar her alanda kullanılabilir hale gelecek gibi duruyor.

Giyimden gıdaya her türlü online alışverişiniz için kişisel asistanlarınız sizin yerinize her şeyi düşünür hale gelecek. İhtiyacınız olan bir ürünü sizin için sipariş etmenin ötesine geçip, teslimatın ne zaman yapılması gerektiğini de iş programınıza göre asistanınız belirleyecek.

A-ticaretin sınırlarının sadece online dünyada sınırlı olmadığından yazının başlarında söz etmiştim. Geleceğin mağaza teknolojisi tam da bunun için güzel bir örnek. Artık mağazalarda dört bir yanınız interaktif cihazlarla çevrili olacak. Burada devreye biraz da büyük veri giriyor. Sosyal medyadan tutun da online dünyadaki tüm tercihleriniz artık sizin birer kimliğiniz.

Sanal gardırobunuzdan alışveriş alışkanlıklarınıza ve adres bilgilerinize kadar her şey siz mağazadayken mağaza veri tabanında devreye girecek. Size özel ürünler ve promosyonlar sistem üzerinden siz mağazayı gezerken karşınıza gelecek. Sonrası mı? Kasada ödeme kuyrukları ve paket taşımaya son. Siz sadece almak istediklerinizi seçin ve çıkın. Ödemeniz yapılıp ürünleriniz adresinize gönderilecek.

A-Ticaretin Avantajları

Her şeyden önce bugün var olan alışveriş aksaklıklarını şöyle bir düşünelim. En beğendiğimiz ürünü en uygun fiyata almak için internet başında vakit geçirmek ve düzenli takip etmek gerekiyor. Bazen indirim fırsatlarını kaçırabiliyoruz. Teslimat sürecinin takibini yaparken yaşanan gecikmeler ile vakit kaybedebiliyoruz.

Ürün görseldeki gibi olmayınca hayal kırıklığına uğrayabiliyoruz. Bazen tam olarak ihtiyacımız olan şey nedir karar veremiyoruz. Fikir edinmek istediğimiz ürünle ilgili araştırma yapmak yine bize düşüyor. Farkında olmadan dolabımızda biten bir ürünü hemen temin edemeyebiliyoruz.

A- ticaret ile birbiriyle bağlantılı sistemler ve kişisel asistanlar bizim için en iyisini, en uygun fiyata, en ideal zamanda ulaşmamız için yardımcı oluyor. Yani a-ticaret döneminde yapay zeka bizim yerimize her detayla ilgileniyor.

Son yıllarda hem bir iş kurma modeli hem de çalışma modeli olarak tüm dünyada ve ülkemizde bir akım haline dönüşen Startup kavramı aslında günümüze özgü değil.

Örneğin 1976 yılında Steve Jobs ve Steve Wozniak tarafından kurulan bugünün teknoloji devi Apple, ilk startup örneklerinden biri kabul ediliyor. Apple markasının 2 arkadaşla bir evin garajında başlayan yolculuğu bugün tüm dünyaca bilinen dev bir şirket olarak devam ediyor.

Startup’lar sadece teknoloji alanında olmasa da asıl gelişimleri ve literatüre geçmeleri teknolojiyle birlikte olmuştur. Amerika Silikon Vadisi’nin Startup akımının tüm dünya üzerinde yayılmasında etkisi büyüktür.

Startup sadece bir fikrin dünya çapında hayat bulması için bir yöntem olmanın ötesinde çalışan grup için de farklı bir anlayış sunuyor.

Startup Nedir? Özellikleri Nelerdir?

Startup ne demek kavramını tam olarak açıklayabilmek için bir proje veya şirketin Startup olması için gerekli ortak özelliklerinden bahsedelim. Startup’ı klasik şirketlerden veya girişimlerden ayıran özellikler:

• Startup yerel değil, globaldir.
• Startup’ta hız önemlidir. Hem başlangıç hem de gelişim sürecinde startup için işler prosedürlerden uzakta, hızlı çözümler bularak gelişmeyi hedefler.
• Startup bir fikrin düşük bütçe, az insan gücü ve mütevazı çalışma koşullarıyla başlamasıdır. Ancak iş gelişime geldiğinde Startup sınırsızdır.
• Startup tam bir takım çalışmasıdır. Dolayısıyla ekip ruhu başarılı olmasının anahtarlarından biridir.
• Süreç genel hatlarıyla bellidir. Sonuca dair belirli bir garantisi yoktur.
• Startup’ta odak noktalarından birisi denemedir. Belirsizlik vardır.
• Startup evrensel inovatif bir ruha sahiptir. Yani dünya çapında var olan bir soruna çözüm getirmek ya da bir şeyleri kolaylaştırmak amacını taşır.

Tüm bu özellikler ışığında Startup nedir dediğimizde “çözüm odaklı, özgün ve yenilikçi bir fikrin, bu fikre inanmış bir ekip ile birlikte yol alarak geliştiği başlangıç sürecidir” şeklinde ifade edebiliriz. Startup belirli yönleriyle girişimcilikle de karıştırılsa da detaylarda girişimcilikten ayrılır.

Startup ve Girişimcilik Arasındaki Farklar

• Girişimcilikte daha önce sayısız defa denenmiş ve yapılmış herhangi bir alanda çalışma yapılabilir. Örneğin bir kuaför salonu açmak girişimcilik sınıfına girer. Ancak Startup özgün olmalıdır.
• Girişimcilik global olabildiği gibi yerel de olabilir. Startup için ise sınırlar dünya çapındadır.
• Girişimcilik kategorisinde yaptığınız bir işin büyüme potansiyeli olmak zorunda değil. Örneğin bir restoran açarsınız ancak bunu restoran zincirlerine dönüştürmek gibi bir hedefiniz olmak zorunda değil.
• Startup ise her zaman büyümeyi ve gelişmeyi hedefler. Belki de sürekli gelişen ve büyüyen teknoloji alanında daha fazla Startup olmasının sebebi de bu ortak noktadır.

Startup Çalışma Hayatı Nasıldır?

Esasen her Startup şirketin veya projenin kendi içerisinde farklı dinamikleri bulunur. Ancak Startup’ların yine de geleneksel çalışma anlayışındaki veya kurumsal bir yapının kurallara dayalı formlarından farklı ortak paydaları vardır.

Özellikle Y ve Z jenerasyonunun kurallardan uzak, yaratıcı yönlerini rahatça ortaya koyup aynı zamanda gelişebildikleri bir model olarak startuplar giderek internet ortamında daha sık karşımıza çıkıyor ve talep görüyor. Bir nevi yeni nesil bir model olarak çalışma anlayışı denildiğinde Startup nedir?  

• Startup demek o projenin veya şirketin çalışanı olmaktan ziyade bir parçası olmak demek.
• Startup şirketlerde üst-ast ilişkisi daha yatay bir düzlemde yer alıyor. Yan masanızda şirketin kurucusu ile aynı heyecanla çalışıyor olabilirsiniz. Yani karşılıklı iletişim çok daha aktif ve dinamik.
• Sadece teoride değil, pratikte öğrenme şansınız Startup’larda çok yüksek. Özellikle yeni mezunsanız ve ağırlıklı olarak tecrübeli çalışan arayan iş ilanlarının yükü altında ezilmeden startuplarda deneyerek, öğrenerek ve sürekli gelişerek ilerlemeyi deneyimleyebilirsiniz.
• Yaşamak için çalışmak mı? Çalışmak için yaşamak mı? Cevabınız yaşamak için çalışmaksa startup çalışma hayatına hoşgeldiniz Startup’larda hız odaklı olmanın öneminden özellikleri bölümünde bahsetmiştim. Yani burada işler prosedürlerle vakit kaybetmeden hızlı, dinamik ve iş odaklı yürüyor.
• Çalışma ortamları daha rahat, kuralcı kıyafet yönetmelikleri yok. Tabii çalıştığınız yere göre değişse de genel olarak sizden beklenen o güne dair işlerinizi yapmanız.
• Hem fiziki ortam olarak, hem şirket içi ilişkiler açısından daha rahat bir çalışma düzeninde yer alan Startup’lar aynı zamanda sürekli kendinizi geliştirebilmeniz ve ilerleyebilmeniz açısından da sizi destekliyor. Burada öğrenme ve gelişme sınırlarınızı zorlayabilirsiniz.
• Tabii bu arada ekip ruhuna sahip olmanız da önemli. Çünkü herkes işin bir ucundan tutuyor ve bütünde başarı hedefleniyor.
• Başlangıç noktasında öğrenme aşamasında işi tamamen işin uzmanlarından birebir öğrenmek gibi bir avantaja da Startup iş modellerinde sahip olabilirsiniz. Bu hem sizin hem de işin verimi açısından önemli bir avantaj.

Şöyle bir özetlemek gerekirse Startup hem kendinizi daha rahat ifade edebildiğiniz, öğrenme ve gelişme açısından çok daha fazla kaynak ve fırsata sahip olabildiğiniz, çalışırken aynı zamanda yaptığınız işten keyif de alabildiğiniz çalışma ortamını ifade ediyor. Tabii her işin olduğu gibi zorlayıcı süreçleri de olabilir. Ancak önemli olan yaptığınız işten zorluklarına rağmen keyif almanız ve hem kendinize hem işinize bir katkıda bulunmanız.

Türkiye’de ve Dünyada Startup Örnekleri

Startup hem dünyada hem de ülkemizde özellikle yazılım ve teknoloji alanında sayısız başarılı seçeneklerden oluşuyor. Farklı alanlarda dünya üzerinde ve ülkemizdeki belli başlı örnekler bulunuyor. Bunlar;

• Türkiye’de Startup dergisi tarafından 2016 yılından beri yapılan en başarılı startupların belirlendiği listenin başında Insider geliyor. Insider dünya genelinde seçkin marka ve e-ticaret sitelerine kullanıcı verilerini takip ve analiz ederek ileri seviye optimizasyon ile yüksek satış artışı sağlamak üzerine ileri teknolojiler kullanıyor. Tabii bu teknolojiler çalışılan her firma için kişiselleştirilmiş özel programlardan oluşuyor.
• Onedio 2012 yılından bu yana internet üzerinde faaliyet gösteren Türkiye’nin ilk sosyal içerik platformu.
• Paraşüt şirketlere finansal planlama, kontrol ve denetim hizmeti sunan başarılı Startup projelerinden bir diğeri.
• Dünya üzerinde en başarılı Startup’ların başına bugünün e-ticaret öncülerinden biri olan Amazon geliyor.
• Airbnb Amerika’nın başarılı Startup’ları arasında üst sıralarda yer alıyor. Dünya üzerinde bir tatil programını gittiğiniz ülkedeki bir evde geçirmek ister misiniz? Veya evinizi aynı amaçla kiralayarak gelir elde etmek isterseniz Airbnb hem karlı bir tatil yapmak hem de para kazanmak için kullanabileceğiniz bir platform.

Bu örneklerde Startup nedir ve başlangıçtan gidebileceği noktalar nelerdir daha net anlaşılabilir. Herhangi bir alanda iyi ve işe yarar fikirleri doğru bir başlangıçla başarılı Startup projelerine dönüştürmek mümkün.

Dünya sularının% 97,5’i denizlerde ve okyanuslardadır insanların kullanımı için fazla tuzludur. Ve kalan% 2,5’in çoğu buzullardadır

Bu yüzden biz insanlar, yaşamın temel bir doğal kaynağı olan tatlı su için mevcut olan küçük parçaya güveniyoruz.

Ama suyu sadece içmek için kullanmıyoruz.Onunla temizleriz,temizleniriz ve giysiden yiyeceğe kadar her şeyi üretmek için kullanırız. Çiftlik hayvanları ve biyoyakıtlar için yem dahil olmak üzere mahsul üretimi, tatlı su kaynaklarına büyük bir yük bindirmektedir.

Sudan tasarruf edin, gezegenimizi kurtarın

Suyumuz nehir, göl ve barajda depolanan kaynaklardan gelir.

İklim bozulması, su kıtlığının en büyük nedenlerinden biridir ve tükenen kaynaklarımız üzerinde daha da fazla baskı oluşturması beklenmektedir. İngiltere Çevre Ajansı’na göre, İngiltere’deki insanlar hızlı su tasarrufu yapmazsak 2050 yılına kadar kıtlıkla karşı karşıya kalacaklardır.

Harekete geçme ve su kaynaklarımızdan tasarruf etme yolları için okumaya devam edin.

Muslukları kapatın

Su tüketiminizin kontrolden çıkmasına izin vermeyin. Dişlerinizi fırçalarken musluğunuzu kapatarak dakikada 6 litre su tasarrufu yapın. Sızdıran muslukları da düzeltin – ve her hafta 60 litre suyun doğrudan kanalizasyona gitmesini durdurun.

Kaliteli ve mevsimlik yemek

Et ve süt ürünleri için hayvan yetiştirmek ve bazı mahsulleri büyük ve sürdürülemez bir ölçekte hasat etmek inanılmaz derecede yoğun su gerektirir. Et ve süt ürünlerini azaltarak ve mevsim sebzeleri yiyerek suyun korunmasına yardımcı olabilirsiniz.

Ayrıca iklimi korumaya da yardımcı olacaksınız. Et ve süt ürünleri endüstrileri küresel ısınmaya büyük katkı sağlamaktadır.

Daha az su ile duş alın

Basınçlı duşta geçirdiğiniz her dakika 17 litreye kadar su harcar. Duşlarınızın kısa, tatlı ve su tasarrufu yapmasını sağlamak için telefonunuzda bir zamanlayıcı ayarlayın.

Etkili bir duş başlığına geçmek, suda daha az köpürmenizi sağlar, bu da sudan tasarruf edeceğiniz ve faturalarınızı düşüreceğiniz anlamına gelir.

Kirli giysilerinizi biriktirin

Tam makine yükü çamaşır yıkamak, 2 yarım yüklemeden daha az su ve enerji kullanır. Bu, daha düşük faturalar anlamına da gelir.

Düşük sifonlu bir tuvalet alın

Modern çift yıkama sistemleri büyük miktarda su tasarrufu sağlar. Her eski tip tek sifon için 13 litreden çok daha az olan sadece 6 litre – veya azaltılmış sifonlu 4 – kullanırlar.

Yeni bir tuvalete yatırım yapamıyorsanız, eski tarz tuvaletiniz için su tasarrufu sağlayan aparatlar alın.

İhtiyacınız olanı kaynatın

Yalnızca ihtiyacınız olduğu kadar su kaynatarak su, para ve enerjiden tasarruf edin.

Sebzelerinizi buharda pişirin

Su kullanımını azaltmak ve doğal besinleri daha fazla tutmak için yemeğinizi buharda pişirin.

Kaynatırsanız, kalan suyu çorbalar için lezzetli bir stok olarak kullanmayı deneyin. Veya soğumaya bırakın ve bitkileri sulamak için kullanın.

Yiyecek israfını azaltın

Tahıl, meyve ve diğer yiyeceklerimizi üretmek çok fazla su gerektirir.

Her yıl İngiltere’deki 7 milyon ton yiyecek ve içecek tüketiminin yarısından fazlası yenilebilir şekilde çöpe gitmektedir. Daha az yemek israf etmek size yılda 540 £ tasarruf sağlayabilir.

Bahçe işlerinizi zamanlayın

Suyun güneş ışığında ve sıcakta hemen buharlaşmasını önlemek için sabahın erken saatlerinde veya günün sonunda dış mekan bitkilerini sulayın. Toprağı sulayın, böylece sıvı ihtiyaç duyulan yere, yani doğrudan köklere gider.

Bir sıcak hava dalgasında, hayvanların da suya ihtiyacı vardır. Çimlerinizi sulamak yerine, kuşların içip yıkamaları için güveç gibi su dolu bir kap bırakın. Susamış arılar ve diğer böcekler, içinde su ve taş bulunan bir tabağa veya kaseye ihtiyaç duyacaktır.

Yağmur suyunu biriktirin

Su depolarının yerleştirilmesi yılda 5.000 litreye kadar su tasarrufu sağlar. Ve bitkileriniz arıtılmış musluk suyu yerine yağmur suyu için size teşekkür edecektir.

Otomatik sprinkler kullanmak yerine bitkileri elle sulayarak da su kullanımını% 33 oranında azaltabilirsiniz.

Artık bulaşık yıkamak yok

Bulaşık makineniz var mı? Her çalıştırdığınızda tamamen doldurun.Makineyle, bulaşıkları elle yıkamaktan daha az su kullanacaksınız. Evet, bulaşık leğeni kullansanız bile. Gidip güzelce oturmak için daha iyi bir bahane olabilir mi?

Tesisattaki sorunlara hazırlıklı olun

Yavaş sızıntılar için mutfak borularınızı ve bulaşık makinesi hortumunu düzenli olarak kontrol edin.

Ev tipi stop vananızın nerede olduğunu bulun ve açıp kapatabileceğinizden emin olun. Patlamış bir borunuz varsa bize teşekkür edeceksiniz, çünkü evi su basmadan önce akışı kesebileceksiniz.

Her zaman ulaşabileceğiniz bir su tesisatçınızın olması da önemlidir.

Su tutuculara fon sağlamayın

Dünyanın her yerinden arazi satın alan bazı şirketler ve yatırımcılar su kıtlığına ve kirliliğine katkıda bulunur. Bazen yerel halkın suya erişimini, su yollarını veya egzoz kaynaklarını kirletirler. Bu, yerel toplulukların tarım yapma ve güvenli içme suyuna erişim becerilerini etkileyebilir. Bu, “su yakalama” olarak bilinir.

Birikimlerinizin veya emekli maaşınızın nereye yatırıldığını bildiğinizden emin olun. Ve kullandığınız ürünleri üreten firmaların yerel su kaynaklarına nasıl davrandığını kontrol edin. Bu şekilde su israfını ve kirlenmeyi desteklemediğinizi göstereceksiniz.

Dünyanın her yerinde hükümetler, tatlı su tasarrufu sağlamaya ve su kirliliğini önlemeye şu yollarla da yardımcı olabilir:

Su kullanımını ölçmek ve azaltmak için hedefler belirlemek
Büyük şirketleri kullandıkları kaynak miktarını ölçmeye ve yönetmeye mecbur etmek
Daha düşük su diyetlerini teşvik etmek – azaltılmış et tüketimi dahil
Suyu yoğun tüketen ürünlerin daha uzun süre dayanması için endüstriyi desteklemek
Tüketicilere, satın aldıkları şeylerin su üzerindeki etkilerini anlamaları için araçlar sağlamak
Suyun geri dönüşümünü artırmak için yasalar yapmak
Topraklarımızı kirletebilecek zehirli kimyasalların kullanılmasına karşı kanunlar çıkararak insanların ve şirketlerin su yollarını kirletmesini önlemek.

Ülkemizde su sıkıntılarının yaşandığı şu dönemde okuyucularımız için faydalı olmasını umarak bu yazı çevrilmiştir.

Kaynak: 1

Ülkemizde çok okunan ve sevilen,Tutunamayanlar ile listelerden düşmeyen büyük yazarlarımızdan Oğuz Atay, 12 Ekim 1934 tarihinde Kastamonu’da doğmuştur.

Nitelikli bir eğitim hayatı geçiren yazarımız, İTÜ İnşaat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Yıldız Teknik Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapmaya başlamış. 1975’te doçent unvanını kazanmıştır.


Roman ve öykü yazarı olmasının yanında bir mühendis ve tiyatro oyunu yazarı olan Oğuz Atay’ın ilk ve en ünlü romanı ülkemizde çok satan ve okunan Tutunamayanlar, 1972’de yayımlanmış ve eleştirmenler arasında büyük tartışmaya neden olmuştur. Tutunamayanlar, UNESCO tarafından 20. Yüzyıl Türk Edebiyatı’nın en seçkin eseri olarak kabul edilir. Eser, Flemenkçeye, Almancaya ve The Disconnected adı altında İngilizceye çevrilmiştir.

Oğuz Atay, kitaplarında düşü ve gerçekliği harmanlar ve üstkurmaca adı verilen kurgu türünü kullanan ilk yazarlardan biri olarak kabul görür. Oğuz Atay, bu anlamda postmodernist bir yazardır.


Atay, beyninde çıkan bir tümör nedeniyle büyük projesi “Türkiye’nin Ruhu”nu yazamadan 13 Aralık 1977’de, İstanbul’da hayatını kaybetmiştir. Edirnekapı Sakızağacı Mezarlığı’na defnedilmiştir.

Eserleri

• Tutunamayanlar
• Tehlikeli Oyunlar
• Korkuyu Beklerken
• Bir Bilim Adamının Romanı
• Oyunlarla Yaşayanlar
• Eylembilim
• Günlük

 “Herkesin istediği gibi yaşadığı uzak bir ülkenin özlemini duyuyorum.” (Tutunamayanlar)

Ülkemiz tarafından ilanının hemen ardından 6 Nisan 1949’da kabul edilen Beyanname’nin BM Genel Kurulu’nca onaylandığı 10 Aralık tarihi, insan hakları bilincinin tüm dünyada yerleşmesi ve gelişmesi açısından Beyanname’nin taşıdığı anlam ve önemin dünya kamuoyunca paylaşılması amacıyla, Dünya İnsan Hakları Günü olarak kutlanmaktadır.

Türk Dil Kurumu Sözlüğü’nde,

“Hak:Adaletin,hukukun gerektirdiği veya birine ayırdığı şey,kazanç.

Demokrasi:Halkın egemenliği temeline dayanan yönetim biçimi.” şeklinde tanımlanmaktadır.Bu iki önemli kavramın yeniden inşası ve uygulamada eksik kalan yönlerinin tartışılması elzemdir.

İnsan haklarını sadece devletin çabasıyla ya da hukuki düzenlenmelerle korumak ve geliştirmek mümkün değildir. İnsan haklarının insanların kalplerinde ve zihin dünyalarında yer bulması insan haklarını korumanın en güçlü teminatıdır.Kişi salt kendi hakkı veya menfaati için değil, başkalarının hakkı ve menfaati için de mücadele edip, her türlü haksızlığa,ayrımcılığa karşı onurlu ve dik durabilmelidir.Bu sorumluluktaki insanların, sivil toplumun, kurum ve kuruluşların varlığı insan haklarını herkes için gerçekleştirilebilmenin en önemli güvencesi olacaktır.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin İlk On Maddesi

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 1

Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar. Akıl ve vicdanla donatılmışlardır, birbirlerine kardeşlik anlayışıyla davranmalıdırlar.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 2

1. Herkes ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal ya da başka türden kanaat, ulusal ya da toplumsal köken, mülkiyet, doğuş veya başka türden statü gibi herhangi bir ayrım gözetilmeksizin, bu Bildirgede belirtilen bütün hak ve özgürlüklere sahiptir.
2. Ayrıca, bağımsız, vesayet altında ya da kendi kendini yönetemeyen ya da egemenliği başka yollardan sınırlanmış bir ülke olsun ya da olmasın, bir kişinin uyruğu olduğu ülke ya da memleketin siyasal, hukuksal ya da uluslararası statüsüne dayanarak hiçbir ayrım yapılamaz.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 3

Herkesin yaşama hakkı ile kişi özgürlüğü ve güvenliğine hakkı vardır.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 4

Hiç kimse, kölelik ya da kulluk altında tutulamaz; her türden kölelik ve köle ticareti yasaktır.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 5

Hiç kimseye işkence ya da zalimce, insanlık dışı ya da aşağılayıcı muamele ya da ceza uygulanamaz.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 6

Herkesin, nerede olursa olsun, yasa önünde bir kişi olarak tanınma hakkı vardır.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 7

Herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasa tarafından eşit korunmaya hakkı vardır. Herkes, bu Bildirgeye aykırı herhangi bir ayrımcılığa ve ayrımcı kışkırtmalara karşı eşit korunma hakkına sahiptir.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 8

Herkesin anayasa ya da yasayla tanınmış temel haklarını ihlal eden eylemlere karşı yetkili ulusal mahkemeler eliyle etkin bir yargı yolundan yararlanma hakkı vardır.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 9

Hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz, tutuklanamaz ve sürgün edilemez.

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi Madde 10

Herkesin, hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesinde ve kendisine herhangi bir suç isnadında bağımsız ve yansız bir mahkeme tarafından tam bir eşitlikle, hakça ve kamuya açık olarak yargılanmaya hakkı vardır.

Kaynak: 1

Apple, her yeni işletim sisteminde bazı cihazları güncellemeden muaf tutuyor. En çok bilinen modellerden birisi olan ancak günümüzde eskiyen iPhone 5s, iOS 13 güncellemesini almamıştı. Bu yıl şirket farklı bir stratejiyle hareket edecek.

iOS 14 cihaz desteği konusunda kullanıcı odaklı olacak

Geçen yıl iPhone 5s ve iPhone 6’nın iOS 13 güncellemesini almayacağını doğru tahmin edebilen The Verifier, iOS 14 konusunda bir rapor ile karşımıza çıktı. Bu yıl Apple’ın herhangi bir modelini saf dışı bırakmayacağı belirtiliyor. Yani, iOS 13 güncellemesini alan iPhone modellerinin tamamı yeni sürüm ile buluşacak.

iOS 14 güncellemesi alacak iPhone modelleri

– iPhone 11
– iPhone 11 Pro
– iPhone 11 Pro Max
– iPhone XS
– iPhone XS Max
– iPhone XR
– iPhone X
– iPhone 8 ve iPhone 8 Plus
– iPhone 7 ve 7 Plus
– iPhone SE (2020)
– iPhone SE (2016)
– iPhone 6s ve 6s Plus
– iPod touch (7. Jenerasyon)

iPadOS 14 hangi cihazları destekleyecek?

iPadOS 14 cihaz desteği konusunda iPhone’lar gibi cömert olmayacak. Eski cihazlara olan desteğin kesileceği tahmin ediliyor.  12.9 inç iPad Pro, 11 inç iPad Pro, 10.5 inç iPad Pro, 9.7 inç iPad Pro, iPad (7. nesil), iPad (6. nesil), iPad (5. nesil), iPad mini (5. nesil), iPad Air (3. nesil) modellerinin güncelleme alması bekleniyor. Daha eski cihazlar iPadOS 14 güncellemesini alamayacak gibi görünüyor.

iPadOS 14 hangi cihazları destekleyecek?

iPadOS 14 cihaz desteği konusunda iPhone’lar gibi cömert olmayacak. Eski cihazlara olan desteğin kesileceği tahmin ediliyor.  12.9 inç iPad Pro, 11 inç iPad Pro, 10.5 inç iPad Pro, 9.7 inç iPad Pro, iPad (7. nesil), iPad (6. nesil), iPad (5. nesil), iPad mini (5. nesil), iPad Air (3. nesil) modellerinin güncelleme alması bekleniyor. Daha eski cihazlar iPadOS 14 güncellemesini alamayacak gibi görünüyor.

Kaynak: https://shiftdelete.net/ios-14-guncellemesi-alacak-iphone-modelleri

HES kodu alamayan seyahat edemeyecek

Salgın sebebiyle faaliyetleri durdurulan demiryolları ve havayolu yolculukları için HES kodu ile seyahatin önü açılmıştı. Açıklanan tarihlere göre demiryolları için yolculuklar

Salgın sebebiyle mart ayından beri havayolu ulaşımında kademeli olarak seferler durdurulmuştu. Corona virüsü salgınının tüm dünyada yayılması ile birlikte Bilim Kurulu’nun önerisiyle Türkiye yurt dışı uçuşlara kapatılırken, yurt içi uçuşlara da ara verme kararını uygulamıştı. Salgının etkilerinin biraz daha kontrol altına alınmasıyla birlikte normalleşme süreci de başlamıştı. İşte bu kapsamda HES kodlarıya seyahat dönemi başlatıldı.

Yüksek Hızlı Tren (YHT) hatlarının 28 Mayıs itibarıyla başlayacak olmasına bağlı olarak, seyahat için biletler satışa bugün sunuldu. Normalleşme süreci kapsamında YHT’ler 28 Mayıs’tan itibaren, Ankara-İstanbul, Ankara-Eskişehir, Ankara-Konya, Konya-İstanbul hatlarında günde toplam 16 kez sefer yapacak. Tren biletlerini almak isteyenler öncelikle temassız olmak üzere mobil uygulama ya da internet sitesinden ya da gişelerden biletleri satın alabilecek.

Seyahatler Sağlık Bakanlığı’nın yeni geçtiği uygulama olan Hayat Eve Sığar (HES) koduyla gerçekleştirilecek. Giriş çıkış yasağı olan iller için ise “seyahat izin belgesi” alınmasının hala zorunlu olduğu söyleniyor. Bu noktada karşımıza çok önemli bir detay çıkıyor: HES kodu alamayan kişilere bilet satışı yapılmayacak. Bu nedenle eğer seyahat yapmanız gerekiyorsa Hayat Eve Sığar uygulamasından kodunuzu almanız gerekiyor.

Kaynak: https://shiftdelete.net/hes-kodu-alamayanlara-kotu-haber-var

Eylül ayında tanıtılacak olan iPhone 12 serisinde çentiğin küçüleceğini daha önce sizlere duyurmuştuk. TrueDepth’in yenilenmesi buna imkan tanırken, iPad Pro 2020’de gördüğümüz LiDAR tarayıcı karşımıza çıkacak. Tabi, iPhone 12 serisi 4 modelden oluşacağı için sadece ikisinde LiDAR’ı göreceğiz.

Yeni iPhone SE mi iPhone SE 2 mi? (Kafalar Karışık)

iPhone 12 kamerası için farklı firmalar ile anlaşıldı!

Herhangi bir parçanın tedariğinde sorun yaşamamak için ince eleyip sık dokuyan Apple, üç şirketle çalışmaya karar verdi. Bu kapsamda LG’nin iPhone 12 Pro ve Pro Max modelleri için 2020 yılında 35-40 milyon kamera lensini ulaştırması bekleniyor.  Sharp ve O-film ise iPhone 12 ve 12 Max modelleri için bu yıl yaklaşık 50-55 milyon kamera modülü sağlayacak. Sharp’ın bu gönderilerin yüzde 60 ila 70’ini oluşturduğu ve geri kalanın O-filme tarafından yapıldığı düşünülüyor.

Apple hakkında yaptığı analizlerle bilinen Ming-Chi Kuo‘ya göre, iPhone 12 Pro Max dışında bütün iPhone modelleri tanıtımdan kısasonra satın alabileceğiz. ‌iPhone 12 Pro Max’in‌ seri üretimi ise başta virüs olmak üzere çeşitli etkenler nedeniyle kullanıcılara biraz geç teslim edilebilir.

Kaynak: https://shiftdelete.net/iphone-12-kamera-modulleriyle-ilgili-ilginc-iddia

WhatsApp kişi ekleme kolaylaşıyor: QR kod dönemi

WhatsApp kullanıcıları açısından büyük önem arz eden QR kodlarını okuma desteği sunmaya başlayacak. Kullanıcıların WhatsApp üzerinden konum paylaşabilmesi konusuda sunacağı kişisel QR kod özelliğiyle bu konuda hem pratik bir çözüm sunmuş olacak.

Buna ek olarak, kişisel kodunun yanlış kişiyle paylaşılması halinde, sıfırlayıp yeni bir tane oluşturma imkanı da sunuluyor. Bu konuda herhangi bir sınır da bulunmuyor.

Güncellemeyle birlikte WhatsApp’a bir QR kod simgesi eklenecek. Bu iki farklı seçenek sunacak. Bir tanesi kullanıcının QR kodunu gösterecek, diğeri ise kamera ya da galeri yoluyla diğer kodların taranmasına olanak sağlayacak.

Söz konusu yeni özelliğin iOS ve Android platformuna da gelmesi bekleniyor. Tabii şimdilik beta aşamasında olan bu özellik için kullanıcıların biraz daha beklemesi şart.

Kaynak: https://shiftdelete.net/whatsapp-kisi-ekleme-kolaylasacak-yeni-ozellik

19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı olarak her yıl 19 Mayıs tarihinde kutlanır. 19 Mayıs günü Türkiye Cumhuriyeti’nin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin resmi bayramıdır. 

19 Mayıs’ta ne oldu?

19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun’a yola çıkmıştı. Bugün(19 Mayıs günü) İtilaf Devletleri’nin işgaline karşı Türk Kurtuluş Savaşı’nın başladığı gün kabul edilir. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir.

Kısa Tarihi

1926 yılında Gazi Günü adı altında ilk defa Samsun’da kutlanan 19 Mayıs günü 24 Mayıs 1935’te Atatürk Günü adı altında resmiyet kazandı. Sonrasında Beşiktaş’ın öncülüğünü yaptığı Fenerbahçe ve Galatasaray spor birlikleri tarafından desteklenen bu gün gençlik bayramı olarak kutlandı. Beşiktaş kurucu üyesi Ahmet Fetgeri Aşeri bu günün tüm gençliğe armağan edilmesini ve her yıl kutlanmasını teklif etmiştir.

20 Haziran 1938 tarihli kanunla “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanan bu ulusal bayramın adı 12 Eylül Darbesi’nden sonra “Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” adını almıştır Bu sebeple 19 Mayıs günü “Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanır.

2012 yılında havanın soğuk olacağı betturkey ve bu açıdan öğrencilere ve vatandaşlara yük olmaması gerekçesiyle stadyumlarda kutlanması Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce okullara gönderilen bir yazıyla engellenmişti. Bu karar 2016 yılında değiştirilerek bu engel ortadan kaldırıldı.

Saygı ve sevgiyle anıyoruz.